Ngược đãi ông bà, cha mẹ là những việc đối xử tệ như là bắt nhịn ăn, nhịn uống, bắt chịu rét, mặc rách, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân. Ngoài ra ngược đãi còn thể hiện ở việc bỏ mặc không chăm sóc khi ông bà cha mẹ già yếu, tàn tật, ốm đau.

Nghĩa vụ của con cái đối với ông bà, cha mẹ.

Căn cứ theo khoản 2 Điều 71 Luật hôn nhân và gia đình 2014 đã quy định con cái  có nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, ốm đau, già yếu, khuyết tật.

Đồng thời tại khoản 2 Điều 104 Luật hôn nhân và gia đình 2014 cũng có quy định về nghĩa vụ của cháu đối với ông bà: cháu có nghĩa vụ kính trọng, chăm sóc, phụng dưỡng ông bà; trường hợp ông bà không có con để nuôi dưỡng mình thì cháu đã thành niên có nghĩa vụ nuôi dưỡng.

Xử phạt đối với hành vi ngược đãi ông bà, cha mẹ

Dựa trên mức độ nghiệm trọng hành vi, mà người có hành vi ngược đãi ông bà, cha mẹ có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Xử phạt hành chính

Theo quy định tại Điều 53 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP quy định về xử phạt hành chính đối với hành vi ngược đãi ông bà, cha mẹ: bắt nhịn ăn, nhịn uống, bắt chịu rét, mặc rách, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân; bỏ mặc không chăm sóc khi ông bà cha mẹ già yếu, tàn tật, ốm đau thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.

Truy cứu trách nhiệm hình sự

Căn cứ theo khoản 1 Điều 185 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), một người khi có hành vi ngược đãi ông bà, cha mẹ sẽ bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm nếu:

- Thường xuyên làm cho nạn nhân bị đau đớn về thể xác, tinh thần.

- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.

Thêm vào đó, hình phạt sẽ tăng thêm thành bị phạt tù từ 02 năm đến 05năm nếu người có hành vi ngược đãi ông bà cha mẹ theo khoản 1 Điều 185 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) và thuộc các trường hợp sau:

- Ông bà, cha mẹ là người già yếu.

- Ông bà, cha mẹ là người khuyết tật nặng, khuyết tật đặc biệt nặng hoặc người mắc bệnh hiểm nghèo.

Truy cứu trách nhiệm hình sự khi ngược đãi ông bà, cha mẹ

Ngoài ra, căn cứ theo Điều 134, Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bố sung 2017) nếu người có hành vi ngược đãi và gây tổn hại cho sức khỏe của ông bà, cha mẹ mà:

- Tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

- Tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% thì bị phạt tù từ 02 năm đến 06 năm.

- Tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

- Tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên thì bị phạt tù từ 07 năm đến 14 năm.

Đặc biệt hành vi ngược đãi ông bà cha mẹ mà gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.

Biện pháp khắc phục hậu quả

Người có hành vi ngược đãi ông bà, cha mẹ thì phải xin lỗi công khai cho những hành vi ngược đãi khi có yêu cầu của ông bà, cha mẹ./.